توانایی درک افکار، باورها، خواستهها و احساسات دیگران بهعنوان نظریه ذهن (ToM) شناخته میشود که یکی از جنبههای مهم رشد کودک و ویژگی بارز شناخت انسان است. ایجاد تفاوت در این توانایی، در اوایل زندگی ایجاد شده و تا بزرگسالی ادامه دارد.
به گزارش گیشنیز تحقیقات گستردهای در مورد تکامل ToM در دوران کودکی و ارتباط آن با اختلالات روانپزشکی مانند اوتیسم انجام شده است. از سوی دیگر، درک تأثیر ماندگار ToM در دوران کودکی بر پیامدهای زندگی طولانی مدت هنوز محدود بوده و موجب نگرانی است، زیرا درک عمیق پیامدهای مادامالعمر ToM در دوران کودکی، با هدف تقویت این مهارت شناختیِ حیاتی، بسیار مهم است.
چرا دانش ما در مورد ToM دوران کودکی محدود است؟
نبود منابع در گذشته، مانع اساسی مطالعه تأثیر بلندمدت ToM دوران کودکی بود. تحقیقات جامعی انجام شده و افراد را از کودکی تا بزرگسالی تحت آزمایش قرار داده بود، اما ToM در میان مهارتهای شناختی اندازهگیری شده دوران کودکی گنجانده نشده بود و مطالعات عموما بر مهارتهای آکادمیک مرسوم مثل خواندن و نوشتن تمرکز داشتند. با اینحال، تحقیقات جدید بریتانیا فرصتی نادر برای بررسی ارتباط بین تفاوتهای ToM در دوران کودکی و نتایج حیاتی زندگی را فراهم آورده است.
مطالعه در مورد والدین و کودکان (ALSPAC)، یک مطالعه میان رشتهای در حال انجام است که گروهی از کودکان متولد شده در اوایل دهه ۱۹۹۰ در جنوب غربی انگلستان را تحت نظر دارد. ALSPAC در ابتدا تواناییِ تئوری ذهن کودکان را در سن هشت سالگی بههمراه تواناییهای ریاضی و کلامی آنها اندازهگیری کرده و در تمام دوران کودکی و بزرگسالی تحت نظارت قرار داد.
دیدگاه ALSPAC
نتایج تحقیقات نشان میدهد که داشتن یک ToM قوی در هشت سالگی، میتواند باعث پیشرفت تحصیلی در هجده سالگی شود. علاوه بر این، تأثیر مثبت ToM بر توانایی کودک، تمرکز در کلاس درس و عملکرد بهتر در آینده، تقریبا نیمی از کل تأثیر ToM دوران کودکی بر پیشرفت تحصیلی در آینده را شامل میشود.
اهمیت ToM دوران کودکی در پیشبینی پیامدهای کلیدی زندگی، زمانی مشخص میشود که تواناییهای کلامی و ریاضی و مجموعهای از عوامل محیطی اولیه دوران کودکی، مانند کیفیت زندگی و آموزش والدین مورد بررسی قرار میگیرند.
سرمایهگذاری در آموزش چه تأثیری بر ToM دوران کودکی دارد؟
نقش ToM دوران کودکی در پیشبینی پیامدهای کلیدی زندگی، اهمیت توسعه این مهارت شناختی حیاتی را برجسته میکند. مطالعه ALSPAC شواهدی را ارائه میکند که نشان میدهد با سرمایهگذاری در بخش آموزش ابتدایی میتوان توانایی ToM دوران کودکی را بهبود بخشید و افراد را برای داشتن آیندهای بهتر آماده کرد.