روز جهانی دامپزشکی هر سال در ۹ دسامبر جشن گرفته میشود. این روز از کار سازمانهایی مثل انجمن پزشکی دامپزشکی آمریکا (AVMA) قدردانی میکند. هدف AVMA ارتقای یک بخش دامپزشکی قوی و متحد است که بتواند از سلامت و رفاه حیوانات و همچنین انسان محافظت کند.
تاریخچه روز جهانی دامپزشکی
مراقبت از حیوانات و پیشگیری و درمان بیماریهایی که به آنها مبتلا میشوند، به دوران نوسنگی برمیگردد و اولین شواهد ثبت شده آن گاوی است که تحت ترپاناسیون یا ترفیناسیون قرار گرفته، نوعی جراحی جمجمه با ایجاد سوراخهایی است که برای درمان جراحت یا درد استفاده میشود.
«پزشکی اسب»، یکی از اولین حرفههای دامپزشکی بود که در قرن نهم و در جهان عرب، به دلیل اهمیت اقتصادی و نظامی اسبها به وجود آمد.
در فرانسه هم بعد از شیوع آفتهای گاوی، تلاشهای زیادی انجام شد و اولین دانشکده دامپزشکی در سال ۱۷۶۲ توسط کلود بورژلات تأسیس شد. دیگر جوامع مرتبط با کشاورزی و صنعت هم به دلیل منفعت در این زمینه، نقش حیاتی در ایجاد حرفه مراقبتهای دامپزشکی ایفا کردند. بریتانیا اولین دانشکده دامپزشکی خود را در سال ۱۷۹۰ تأسیس کرد و آمریکا مجبور شد تقریباً یک قرن بیشتر برای تأسیس اولین کالج عمومی دامپزشکی خود صبر کند.
بر اساس آخرین آمار منتشر شده توسط انجمن پزشکی دامپزشکی آمریکا، ۱۳۳۳۹۴ دامپزشک در آمریکا و ۳۰۹۱۴۴ دامپزشک در اروپا وجود دارد. این حرفه به دلیل افزایش بیماریهای مشترک بین انسان و دام، که از حیوانات به انسان سرایت میکند، اهمیت جهانی دارد.
هزاره دوم قبل از میلاد: اولین شواهد موجود از دامپزشکی
«پاپیروس کاهون» از سلسله دوازدهم مصر به عنوان اولین پرونده مکتوب دامپزشکی شناخته شد که هنوز هم وجود دارد.
قرن سوم قبل از میلاد: رسالهای در پزشکی اسب
در زمان حکومت امپراتور آشوکا در هند، در رسالهای با عنوان «Shalihotra Samhita» آمده است: «شاه پیاداسی (آشوکا) همه جا دو نوع دارو در دسترس قرار داد، دارویی برای مردم و دارویی برای حیوانات.
۱۷۶۲: اولین دانشکده دامپزشکی تأسیس شد
آفت گاوی یا طاعون گاو در قرن هجدهم اروپا دیده شد و کلود بورژلات اولین مدرسه دامپزشکی را در لیون فرانسه افتتاح کرد.
۱۸۶۳: انجمن پزشکی دامپزشکی آمریکا
دامپزشکانی از هفت ایالت آمریکا، برای تشکیل انجمن پزشکی دامپزشکی آمریکا (USVMA) که در سال ۱۸۹۸ به AVMA تبدیل شد، دور هم جمع شدند.
امروز چه کار کنیم؟
۱. حیوان خانگی خود را برای معاینه به دامپزشکی ببرید
اگر حیوان خانگی دارید، اما او را برای چکاپ سالانه به کلینیک نبردهاید، امروز برای این کار برنامهریزی کنید. وقتی برای سال جدید معاینه و واکسینه شدند، خودتان هم چکاپ شوید! همانطور که میدانید، پیشگیری بهتر از درمان است.
۲. از دامپزشکها تشکر کنید
پزشکان دامپزشکی کاری حیاتی انجام میدهند، اما کمتر از سایر پزشکان از آنها تشکر میشود، پس ایده بدی نیست که امروز قدردانی خود را ثابت کنید. یک یادداشت یا کارت تبریک برای تشکر از خدمات آنها ارسال کنید.
۳. به یک مرکز پذیرش حیوانات خانگی نزدیک خود سر بزنید
اگر تا به حال حیوان خانگی نداشتهاید، فرصت را از دست ندهید. حتی اگر قبلاً حیوان خانگی داشتهاید، اما در حال حاضر ندارید، میتوانید از پناهگاه حیوانات محلی بازدید کنید. دوباره دست به کار شوید و فضای خانه را برای یک موجود دوستداشتنی آماده کنید.
۵ واقعیت در مورد دامپزشکی
۱. بورژلات هم با اسب شروع کرد
بنیانگذار اولین دانشکده دامپزشکی، ابتدا مدیر آکادمی اسبسواری لیون بود.
۲. گاوها به درمان سرطان دهانه رحم کمک کردند
تحقیقات روی بیماریهای گاو باعث ساخت واکسنی علیه ویروس پاپیلومای انسانی شد که باعث سرطان دهانه رحم در زنان میشود.
۳. طیور به درمان سرطان سرعت بخشیدند
واکسنی که برای طیور ساخته شد، اولین واکسن ضد سرطان برای انسان بود.
۴. حیوانات خانگی سلامت ما را بهبود میبخشند
در حال حاضر، مطالعات زیادی وجود دارد که کاهش فشار خون، کلسترول و خطر سکته مغزی را در میان خانوادههای حیوانات خانگی نشان میدهد.
۵. بیماریهای زئونوز در حال افزایش است
۶۹٪ از بیماریهای نوظهور در بین انسانها بین انسان و دام مشترک هستند یا توسط حیوانات به انسانها منتقل میشود.
چرا روز جهانی دامپزشکی مهم است؟
۱. سلامت حیوانات با سلامت انسان در ارتباط است
بسیاری از پیشرفتهای دارویی در زمینه دامپزشکی به بهبود مراقبتهای بهداشتی و درمان انسان کمک کرده است. جدای از موضوع واکسن، حتی پیوند اعضا هم برای اولین بار در مراقبت از حیوانات کشف شد.
۲. بیماری حیوانی با بیماری انسان در ارتباط است
اگر میخواهیم جمعیت انسانی سالمی داشته باشیم، باید مراقب سلامت و رفاه حیوانات باشیم. بیماری ابولا، زیکا و سارس همگی منشأ حیوانی دارند و اگر شیوه برخورد با حیوانات را تغییر ندهیم، به احتمال زیاد بیماریهای بیشتری در آینده وجود دارد.
۳. دامپزشکان شایسته قدردانی هستند
علیرغم ارتباط واضح این موضوع با سلامت انسان، دامپزشکان در حرفه پزشکی کنار گذاشته شدهاند و به اندازه سایر پزشکان از آنها قدردانی نمیشود. این تبعیض باید تمام شود و دامپزشکان به عنوان یک عملکرد حیاتی در بخش مراقبتهای بهداشتی به شناخته شوند.