تقریباً دو سال‌و‌نیم پس از تهدید دولت ترامپ برای ممنوعیت TikTok در ایالات متحده، دولت بایدن اکنون همین‌کار را انجام می‌دهد.
به گزارش گیشنیز اپلیکیشن تیک‌تاک این هفته اعلام کرد که مقامات فدرال از دارندگان چینی اپلیکیشن می‌خواهند سهام خود را در این پلتفرم رسانه‌های اجتماعی بفروشند، در غیر این‌صورت استفاده از این برنامه در آمریکا ممنوع خواهد شد.
این دستورالعمل جدید از سوی کمیته چند سازمانی سرمایه‌گذاری خارجی در ایالات متحده (CFIUS) و پس از سال‌ها مذاکره بین TikTok و این نهاد دولتی ارائه‌شده است. (CFIUS همان گروهی است که قبلاً در سال ۲۰۱۹ اپلیکیشن دوستیابی LGBTQ Grindr را به‌فروش رساند.)
اولتیماتوم دولت نشان‌دهنده تشدید فشار آشکار از سوی واشنگتن است، زیرا قانونگذاران نگرانی امنیت ملی کشور هستند.
نگرانی‌ها در مورد TikTok
برخی در واشنگتن ابراز نگرانی کرده‌اند که این برنامه توسط دولت چین برای جاسوسی از کاربران آمریکایی یا دسترسی به داده‌های کاربران ایالات متحده است. برخی دیگر نسبت به این احتمال که دولت چین می‌تواند از این برنامه برای تبلیغات مخصوص مخاطبان آمریکایی استفاده کند، هشدار داده‌اند. هر دو نگرانی از آن است که هر شرکتی که در چین تجارت می‌کند، در نهایت تحت قوانین حزب کمونیست چین قرار می‌گیرد.
سایر نگرانی‌های مطرح‌شده تنها منحصر به TikTok نیست و به‌طور کلی در مورد پتانسیل پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی برای هدایت کاربران جوان‌تر به بی‌راهه است.
دولت ترامپ در سال ۲۰۲۰ نیز برای اولین بار TikTok را تهدید کرده بود که آن را ممنوع خواهد کرد.
Oracle و Walmart به‌عنوان خریداران تیک‌تاک پیشنهاد شدند و TikTok یک نبرد حقوقی طولانی را علیه دولت ایالات متحده آغاز کرد. برخی از منتقدان در آن زمان جنگ صلیبی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا علیه این اپلیکیشن را تئاتری سیاسی که ریشه در بیگانه هراسی دارد، دانستند و پیشنهاد غیرعادی ترامپ را مبنی بر قطع و ممنوع کردن این اپلیکیشن در صورت نفروختن آن به یک شرکت آمریکایی، مورد انتقاد قرار دادند.
دولت بایدن در نهایت فرمان اجرایی دوران ترامپ که تیک‌تاک را هدف قرار داده بود، لغو کرد، اما آن‌را با دستورالعمل گسترده‌تری بر تحقیق در مورد فناوری مرتبط با دشمنان خارجی از جمله چین جایگزین کرد. در همین‌حال، CFIUS به مذاکره برای دستیابی به یک توافق احتمالی ادامه داد و سپس بازرسی مجدد در واشنگتن شروع شد.
قانونگذاران بررسی دقیق TikTok را به‌دلیل روابط با چین از طریق شرکت مادر ByteDance، پس از گزارش سال گذشته مبنی بر دسترسی کارمندان مستقر در چین به داده‌های کاربران ایالات متحده ادامه دادند. اما TikTok این گزارش را رد کرده است.
TikTok می‌گوید:
در اظهارات مطرح شده این ماه در کنفرانس بازبینی کسب‌وکار هاروارد، شو چو، مدیرعامل TikTok، تعهدات قبلی شرکت برای رسیدگی به نگرانی‌های قانونگذاران را دو چندان کرد.
چو گفت: «دولت چین در واقع هرگز از ما اطلاعات کاربران ایالات متحده را نخواسته است و ما این را اعلام کرده‌ایم که حتی اگر از ما خواسته شود، آن را ارائه نمی‌کنیم.»
چو اضافه کرد: «تمام داده‌های کاربران ایالات متحده به‌طور پیش‌فرض در زیرساخت Oracle Cloud ذخیره و توسط پرسنل ایالات متحده کنترل می‌شود.»
چو تاکید کرد که حدود ۶۰ درصد از صاحبان TikTok سرمایه‌گذاران جهانی هستند و اطلاعات و تبلیغات غلط جایی در بستر ما ندارد.
در پاسخ به درخواست واگذاری CFIUS، سخنگوی TikTok گفت که تغییر در مالکیت بر نحوه دسترسی به داده‌های کاربران ایالات متحده تأثیری نخواهد داشت.
مورین شاناهان، سخنگوی TikTok در بیانیه‌ای گفت: «اگر هدف حفاظت از امنیت ملی است، واگذاری آن مشکل را حل نکرده و تغییر در مالکیت هیچ محدودیت جدیدی بر جریان داده یا دسترسی ایجاد نمی‌کند. بهترین راه برای رسیدگی به نگرانی‌ها در مورد امنیت ملی، حفاظت شفاف و مبتنی داده‌ها در ایالات متحده و سیستم‌های کاربران ایالات متحده با نظارت، بررسی و راستی‌آزمایی شخص ثالث است که ما در حال حاضر در حال اجرای آن هستیم.»
آیا TikTok واقعا تهدیدی برای امنیت ملی است؟
چین قوانینی برای امنیت ملی خود دارد که شرکت‌های تحت صلاحیت این کشور را ملزم به همکاری امنیتی می‌کند. مسئله اصلی این است که مردم راه‌های کمی برای بررسی اینکه آیا این اهرم اعمال شده است یا نه در اختیار دارند. (TikTok در چین کار نمی‌کند، اما ByteDance چرا.)
محققان حریم خصوصی و امنیت که برنامه TikTok را بررسی کرده‌اند، می‌گویند به‌نظر می‌رسد که TikTok از نظر جمع‌آوری داده‌ها یا نحوه ارتباط با سرورهای شرکت، تفاوت چندانی با سایر شبکه‌های اجتماعی ندارد.
TikTok در کدام کشورها ممنوع شده است؟
هند در تابستان ۲۰۲۰، به‌دنبال یک درگیری مرزی خشونت‌آمیز بین این کشور و چین، TikTok را ممنوع و دسترسی بیش از ۲۰۰ میلیون کاربر هندی به این برنامه را قطع کرد.
ایالات متحده، کانادا و بریتانیا نیز اخیراً استفاده از TikTok را در دستگاه‌های رسمی و دولتی ممنوع کرده‌اند.
در اواخر سال گذشته، رئیس‌جمهور بایدن قانونی را امضا کرد که تیک‌تاک را در دستگاه‌های دولت فدرال ممنوع می‌کرد. بیش از نیمی از ایالت‌های ایالات متحده نیز دستور مشابهی را در سطح ایالت به‌تصویب رساندند. سخنگوی TikTok قبلاً این ممنوعیت را کمی بیشتر از تئاتر سیاسی خوانده بود.
این سخنگو افزود: «ممنوعیت تیک‌تاک بر روی دستگاه‌های فدرال در ماه دسامبر بدون هیچ تأملی تصویب شد و متأسفانه این رویکرد در کشورهای دیگر جهان نیز به اجرا درآمده است.»